tribuo

trĭbŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [tribus], to assign, impart, allot, bestow, give, etc. (syn.: do, dono, largior).

I.

Lit.:

ut ei plurimum tribuamus, a quo plurimum deligimur,

Cic. Off. 1, 15, 47:

in tribuendo suum cuique,

id. ib. 1, 5, 14:

si uni omnia tribuenda sint,

id. Imp. Pomp. 17, 52:

praemia alicui,

Caes. B. C. 3, 4; 2, 21; Hirt. B. G. 8, 46:

cujus sceleribus tanta praemia tribuistis,

Sall. H. 1, 18, 4 Dietsch:

dona nulli,

Ov. M. 9, 402; Phaedr. 1, 5, 8:

beneficia,

Nep. Att. 11, 5:

pretium aedium Aurelio,

Tac. A. 1, 75:

pecunias ex modo detrimenti,

to deal out, allot, id. ib. 4, 64. —

II.

Trop.

A.

In gen., to grant, give, show, pay, render:

misericordiam fortissimo viro,

Cic. Mil. 34, 92; so,

veniam alicui,

Tac. A. 12, 40:

inventoribus gratiam,

Cic. Fin. 4, 5, 13:

silentium orationi alicujus,

id. Cael. 12, 29:

quod tantum dignitatis civitati Aeduae tribuerat,

Caes. B. G. 5, 7; cf.:

sibi honorem,

id. ib. 7, 20:

mulieri honorem,

Cic. de Or. 2, 11, 44:

tibi turis honorem,

Ov. M. 14, 128:

vocabula monti,

id. ib. 14, 621:

salutem mihi,

id. H. 15 (16), 2:

parem voluntatem paribus beneficiis,

Caes. B. C. 1, 35:

pacem terris,

Ov. Tr. 3, 1, 44; Luc. 4, 358 et saep. —

B.

In partic.

1.

Pregn., to grant, yield, give up, concede, allow something to a person or thing (syn. concedo):

si sit quispiam, qui aliquid tribuat voluptati,

Cic. Off. 1, 30, 106:

valetudini aliquid,

id. Tusc. 1, 49, 119:

observantiam officio, non timori neque spei,

Nep. Att. 6, 5:

hoc matris precibus,

Ov. A. A. 1, 689:

aliquid rei publicae et amicitiae,

Caes. B. G. 6, 1: ego tantum tibi tribuo, quantum mihi fortasse arrogo, I yield or concede as much to you, have as high an opinion of you, Cic. Fam. 4, 1, 2:

cum senatus impediretur quo minus, id quod hostibus semper erat tributum, responsum equitibus Romanis redderetur,

id. Planc. 14, 34; cf.:

gratissimum mihi feceris, si huic commendationi meae tantum tribueris quantum cui tribuisti plurimum,

id. ib. 13, 22, 2; and:

nusquam tantum tribuitur aetati (quam Lacedaemone),

id. Sen. 18, 63:

mihi tribuebat omnia,

gave me the preference in all things, deferred in every thing to me, id. Brut. 51, 190.— Absol.:

cum universo ordini publicanorum semper libentissime tribuerim,

Cic. Fam. 13, 9, 2:

quos ne nominatim tradam, majoribus eorum tribuendum puto,

Tac. A. 14, 14 fin.:

tribus in generibus rerum versari rhetoris officium... demonstrativum est, quod tribuitur in alicujus certae personae laudem aut vituperationem,

Cic. Inv. 1, 5, 7. —

2.

To ascribe, assign, attribute a thing to a person or thing as the cause:

aliquid virtuti hostium,

Caes. B. G. 7, 53:

aliquid juri potius quam suae culpae,

id. B. C. 3, 73:

id tribuite vestrae culpae,

Auct. Her. 4, 36, 48:

aliquid ignaviae,

Cic. Fam. 2, 16, 3:

miseriae nostrae potius quam inconstantiae tribuere quod, etc.,

id. Att. 3, 4 init. —

3.

To set store by, with magnopere, multum, etc., to make much of:

quibus ille secundum fratrem plurimum tribuebat,

Cic. Ac. 2, 4, 12:

ne ob eam rem suae magnopere virtuti tribueret,

Caes. B. G. 1, 13.—

4.

To divide, distribute (syn. dispertio):

rem universam in partes,

Cic. Brut. 41, 152; id. Or. 4, 16:

secundus (locus) in tempora tribuitur,

id. Inv. 1, 55, 107:

omnem vim loquendi in duas partes,

id. Fin. 2, 6, 17.—

5.

Of time, to bestow or spend upon, devote to a thing:

comitiis omnibus perficiundis XI. dies tribuit,

Caes. B. C. 3, 2:

his rebus tantum temporis tribuit,

id. ib. 3, 78:

reliqua tempora litteris,

Nep. Att. 4, 3; id. Hann. 13, 2.—Hence, trĭbūtum, i, n., a stated payment, a contribution, tribute.

A.

Lit. (class.):

in capita singula servorum et liberorum tributum imponebatur,

Caes. B. C. 3, 32:

a se intolerabilia tributa exigi,

Cic. Fam. 3, 7, 3:

omnes Siculi ex censu quotannis tributa conferunt,

id. Verr. 2, 2, 53, § 131:

tributa pendere,

Caes. B. G. 6, 14:

ceram in tributa praestare,

Plin. 21, 13, 45, § 77:

civitates tributis liberare,

Cic. Fam. 15, 4, 2:

tributo populo indicto,

Liv. 4, 60, 4:

imperare,

id. 23, 31, 1; 23, 48, 8; Tac. A. 2, 47; 4, 71; id. G. 43; Mart. 7, 54, 8; Val. Max. 4, 3, 8; 8, 3, 3.—In the ante-class. collat. form trĭbūtus, i, m.: cum tributus exigeretur, Cato ap. Non. 229, 11:

tributus cum imperatus est,

Plaut. Ep. 2, 2, 43 sq. —

B.

Transf.

1.

A contribution made for any private purpose (jurid. Lat.), Dig. 14, 2, 2; 14, 2, 4; 14, 4, 5.—

2.

A gift, present ( poet. ):

Saturnalicium,

Mart. 10, 17, 1:

praestare tributa clientes cogimur,

Juv. 3, 188; Stat. S. 1, 4, 86.